HE ”Gamzigrad”

 

Hidrocentrala ”Gamzigrad” jedna je od najstarijih u Srbiji, izgrađena 1909. godine. Velika zasluga u njenom podizanju pripada Tomi Miloševiću i firmi ”Uroš Milošević i sinovi”, jer njegovim zalaganjem zaječarske ulice su dobile električnu energiju, a time je Zaječar svrstan među prve gradove Srbije u kojem je izvršena elektrifikacija. Pre Zaječara, elektrifikacija je otpočela podizanjem prve električne centrale u Beogradu (1893. godine) a zatim i u Valjevu (1900), Užicu (1900), Leskovcu (1903), Nišu (1908) i Zaječaru (1909).

Hidrocentrala podignuta je na 10,5km od Zaječara u ataru sela Gamzigrad. Na ovom mestu Crni Timok je imao veliki pad, što je bilo pogodno za njeno podizanje.

Centrala je imala trofazni generator, starijeg tipa, sa naponom od 6000 volti, snage 100 kilovata. Dobijena struja visokog napona prenošena je vazdušnim vodom do Zaječara, dužine 10,5 km.

Hidrocentrala ”Gamzigrad” je od 1954. godine uključena u jedinstven elektroenergetski sistem, u čijem se sastavu nalazi i dan danas. Najveća proizvodnja ostvarena je 1976. godine i iznosila je 1.842.000 kWh. Sem uobičajennog održavanja i redovnih remonta na njoj nisu vršene bilo kakve veće popravke.

Ova hidrocentrala danas se ubraja među jedinstvene muzejsko – tehničke objekte, čime je stekla i pravo da u skoroj budućnosti bude uvrštena u objekte od istorijskog značaja, i da kao takva dobije tretman koji zaslužuje, odnosno da se stavi pod zaštitu države.

• Izvor: ”Hidrocentrala Gamzigrad”, Izdavač: JP ”Elektroprivreda Srbije”, 2009 god. 

 

[mapsmarker marker=”10″]

 

Kako doći:

Pešice: Pratiti markiranu kružnu stazu koja kreće od glavnog ulaza za posetioce kod sportske hale u Zaječaru. HE ”Gamzigrad” se nalazi na 22,46km od starta.

Kolima: Na putu Zaječar – Paraćin, na oko 16km od Zaječara, nalazi se skretanje desno za Gamzigradsku banju. Pratiti put do centra banje. Nakon što se prodje most preko Timoka, skrenuti desno i na kraju tog puta nalazi se Hidroelektrana ”Gamzigrad”